مبحث مهم و با اهمیت بسیاری از شرکت ها و افراد حقیقی در عملیات روزانه کسب و کار ، مالیات و پرداخت آن می باشد . این مسئله در کشور برای افراد ناخوشایند بوده و اغلب سعی دارند از پرداخت آن اجتناب کنند اما این کار علاوه بر به دنبال داشتن آثار و پیامد های ناگوار ، مشمول پرداخت جریمه نیز می باشد . همانطور که در مطلب پیشین ” مالیات چیست ” بیان شد ، همواره مالیات به عنوان یک منبع درآمد برای دولت محسوب می شود و به روش های گوناگونی از عموم اخذ می گردد . با در نظر گرفتن معافیت های مالیاتی شرکت های دانش بنیان و برخی معافیت های مشاغل دیگر ، باید گفت که از دیدگاه قانون نیاز است که بسیاری از مشاغل و کسب و کار ها دین خود را نسبت به کشور با پرداخت مالیات ادا کنند . پیش از پرداختن به مبحث اصلی این مطلب ، در ابتدا مفهوم مالیات را مرور خواهیم کرد . تا پایان با ما همراه باشید .
در حقیقت ، مالیات به عنوان یک هزینه اجتماعی در میان افراد شناخته می شود که اغلب مردم به ازای بهره مندی و استفاده از امکانات و منابع کشور ، وظیفه دارند نسبت به محاسبه و پرداخت به موقع آن اقدام کنند . زیرا پرداخت مالیات در موعد مقرر ، علاوه بر کمک به تأمین سرمایه ملی کشور برای افراد خوش حساب معافیت های ویژه ای در نظر گرفته است . به عبارتی دیگر ، هدف از پرداخت مالیات این است که درصدی از سود اقتصادی به دولت هم برسد چرا که دولت فراهم کننده امکانات و منابع برای کشور است.
سیاست اجتماعی و رفتاری بعضی دولت ها به گونه ای است که برای محصولات تولیدی مانند سیگار و بنزین و غیره ، مالیات های سنگین تری وضع می کنند تا تولید و در نهایت مصرف آن کاهش یابد. در واقع می توان بیان کرد گفت مالیات راهی است تا دولت ها و کشور ها قادر هستند از طریق آن، هزینه هایی که برای خدمات به مردم داده شده است را جبران نمایند. توجه داشته باشید در بعضی کشور ها هدف جبران این هزینه ها نمی باشد چرا که باعث افزایش قدرت نقدینگی در کشور خواهد شد.
برگ تشخیص ، برگه ای می باشد که به موجب آن اداره امور مالیاتی ، نتیجه محاسبات مالیاتی مؤدیان را طی آن اعلام می نماید. بر اساس استناد به قانون ، مؤدیان وظیفه دارند که در مدت ۴ ماه از پایان سال مالیاتی ، اظهارنامه خود را تقدیم اداره مالیات نمایند. اداره امور مالیاتی هم وظیفه دارد که در مدت یک سال بعد از ارسال اظهارنامه مالیاتی، آن را تحلیل و ارزیابی کرده و در مدت سه ماه بعد از خاتمه موعد مقرر شده ، برگ تشخیص مالیات را صادر می نماید. به عبارتی متفاوت تر ، برگ تشخیص یا برگ ارزیابی روند اجرایی مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی انفرادی یا برگ ارزیابی عمومی مالیاتی، نتیجه بررسی اداره مالیات من باب مالیات مؤدی می باشد که برای هر نوع مالیات ، به صورت جداگانه صادر می گردد .
برگ تشخیص مالیات ، شامل انواع مختلفی می باشد .
انواع برگ تشخیص مالیات عبارت اند از:
۱_ برگ تشخیص مالیات حقوق : برگ تشخیص مالیات حقوق ، یکی از انواع برگ تشخیص مالیات، مالیات حقوق می باشد در حقیقت اگر کسی که مسئول پرداخت مالیات حقوق می باشد ، در زمان تعیین شده مالیات خود را پرداخت نکرده باشد و یا کمتر از میزان معین پرداخت کرده باشد، اداره امور مالیاتی وظیفه دارد برای فرد پرداخت کننده، برگ تشخیص مالیات حقوق صادر کند و براین مبنا ، وجوه مربوط به مالیات و جریمه را دریافت کند.
۲_ برگ تشخیص مالیات تکلیفی : برگ تشخیص مالیات تکلیفی در شرایطی صادر می شود که نسبت به آن هیچ گونه اعتراضی صورت نگرفته باشد . در این جا اگر فرد پرداخت کننده‌ی مالیات نسبت به وجه مالیات مربوطه اعتراض داشته باشد، وظیفه دارد که در مدت زمان ۳۰ روز به صورت کتبی اعتراض خود را به اداره امور مالیاتی اعلام کند . اگر او در مهلت ذکر شده نسب به برگ تشخیص اعتراض ننماید، برگ تشخیص وی قطعی می شود .
3_ برگ تشخیص مالیات عملکرد : به موجی این برگ، میزان درآمد ابرازی مؤدی در برگ اظهارنامه و صورت معاملات فصلی او تحلیل و بررسی و در صورت مغایرت صادر می گردد. توجه داشته باشید که اگر فرد پرداخت کننده مالیات در مدت زمان معین شده مالیات خود را پرداخت ننماید، از ۴۰٪ بخشودگی جرائم مالیاتی بهره مند می گردد اما اگر در زمان تعیین شده مالیات خود را پرداخت نکند، بخش وصول اجرائیات به روش ها و رسومات قانونی ، مالیات را وصول می نماید.
یکی از عناوین و سر فصل های مهم که در ارتباط با مالیات و اداره امور دارایی است ، مالیات قطعی می باشد . در کتب علمی و مراجع معتبر ، به مالیات قطعی برگ قطعی مالیات هم گفته می شود . پیش از آنکه به سراغ مبحث اصلی و مهم مالیات قطعی برویم ، باید بدانید که مالیات تعیین شده برای یک مجموعه، شرکت یا سازمان در گام اول غیر قطعی و به نوعی بدوی است. با این حال زمانی که این مالیات اعلام می گردد ، فرد پرداخت کننده‌ی آن بر اساس قوانین و دستورالعمل های موجود این حق را دارد که از ریز جزئیات آن اطلاع داشته باشد.
به عبارتی دیگر ، نخستین بخش از تعیین مالیات را تشکیل می‌دهد . به این معنا که میزان مالیاتی که محاسبه شده مطابق اظهارنامه ای است که فرد مؤدی آن را صادر کرده و ارائه می دهد . این اظهارنامه امکان و قابلیت بازبینی و تغییر را دارد ( البته بر مبنای استناد به مقررات ) . و همچنین تشخیص و تعیین مالیات مطابق آخرین اظهارنامه ای که ارائه شده ، بیلان و دفاتر ثبت وی ، محاسبه می شود .
پس از طی کردن مراحل فوق الذکر، مالیات تعیین شده (محاسبه شده ) در قالب برگ تشخیص مالیات به مؤدی ابلاغ می شود و از زمانی که ابلاغ شده تا ۳۰ روز برای بازبینی محاسبات، دریافت اطلاع از مراحل و روند محاسبه و همچنین اعتراض به مبلغ اعلام شده، فرصت دارد. میزان این ابلاغ ، تا کنون قطعی نشده و در صورت ایجاد اعتراض به آن، موضوع در هیات اختلاف اداره امور مالیاتی، مطرح و مورد بررسی قرار می گیرد. البته توجه داشته باشید، برای پیگیری و رسیدگی به اعتراض و اختلافات، هیئت و گروه های دیگری هم معین شده اند و تا زمانی که مشکل و اختلاف به نتیجه قانع کننده نرسد ، در مورد آن رأی قطعی صادر نمی شود.
به همین علت ، مالیات قطعی شده نیز مطابق رأی این مراجع به فرد و ارگان مورد نظر اعلام می شود. یعنی با در نظر گرفتن این که اعتراض به هیأت اختلاف مالیاتی بدوی برسد یا در هیأت تجدید نظر بازبینی شود، رأی صادره هر کدام از آنان در حکم یک مالیات قطعی خواهد بود. در شرایطی که مالیات دهنده بعد از ابلاغ برگ تشخیص مالیات ، به ارقام و نتیجه مندرج در آن هیچ گونه اعتراضی ننماید، همین اعداد مندرج به عنوان مالیات قطعی برای او صادر خواهند شد .
از دیدگاه قانونی ، مالیات قطعی حکمی قانونی است و فرد مؤدی لازم است در فرصتی طلایی و هر چه سریع تر به پرداخت آن اقدام کند؛ زیرا از این مقطع به بعد، عدم پرداخت وجه تعیین شده به عنوان تخلف مالیاتی و بر علیه مؤدی مد نظر قرار می گیرد. مرجع و امور بنیادی و اصلی این اقدامات ، سازمان امور مالیاتی کشور است و در شرایطی که فرد پرداخت کننده از پرداخت مالیات قطعی اجتناب کند، این سازمان اختیار و قدرت قانونی کافی برای برخورد اجرایی و اعمال جرائم سنگین و کیفری را دارد.
-
نحوه اعتراض به مالیات قطعی
زمانی که شرایط خاص ایجاد شود و موعد یک ماهه ابلاغ برگ تشخیص گذشته باشد و همچنین رأی هیئت قابل اکتفا نباشد ، در اینجا باز هم روش های گوناگونی جهت اعمال اعتراض وجود دارد . همراهان گرامی توجه داشته باشید که اعتراض به مالیات قطعی بدون طی کردن مراحل اعتراض به برگ تشخیص و هیأت بدوی، امکان پذیر نخواهد بود.
از موارد و نکاتی که ذکر شد، این نکته هم با خاطر بسپارید که در اینجا نباید فراموش کرد، امکان شکایت دو طرفه هم از جانب مؤدی و هم از جانب کارشناس اداره امور مالیاتی وجود دارد. به عبارتی دیگر، هم مؤدی و هم کارشناس قادر هستند نسبت به میزان مالیات قطعی اقامه اعتراض کنند. ماده 251 از قانون مالیات های مستقیم، به عنوان یک منبعی مطمئن و شناخته شده برای این اقدامات به شمار می رود .
طرح کردن اعتراض نسبت به مالیات قطعی در شورای عالی امور مالیاتی، یکی از روش هایی است که می توان نسبت به تنظیم اعتراض انجام داد . ۳۰ روز بعد از صدور رأی مالیات قطعی در هیأت، شکایت مؤدی یا کارشناس از عدد قطعی شده در این شورا مورد بررسی و تحلیل قرار داده می شود . به طور معمول حتی ممکن است بعد از صدور رأی این شورا هم ، فرد مؤدی یا کارشناس بتوانند به اسناد و مدارک جدیدی دست پیدا کنند یا متوجه اشتباهی در محاسبه رأی نهایی شوند. در این شرایط یکی از بهترین ترین روش ها، مکاتبه با وزیر امور اقتصادی و دارایی و درخواست تشکیل هیئت سه نفره رسیدگی خواهد بود! این هیأت بنا به انتخاب وزیر و برای بررسی و تحلیل های نهایی گلایه مؤدی یا کارشناس تشکیل می شود و رأی آن ها، از اعتبار بسیار بالایی برخوردار است. جهت پیگیری های بیشتر و رسیدگی این هیأت متشکل سه نفره، تمامی مدارک و مستندات میبایست بدون هر گونه عیب و نقص ارسال شود و ارسال مدارک جدید بعد از تاریخ مقرر شده، امکان پذیر نخواهد بود.
البته طرح شکایت و اعتراض در دیوان عدالت اداری نیز یکی دیگر از مراحل بازبینی حکم مالیات قطعی است و با توجه به حساسیت و لازم الاجرا بودن نظر دیوان، بهتر است کلیه مستندات با نظر و مشورت وکیل مجرب به این مرجع رسیدگی تحویل شود.
این مقاله توسط شرکت نرم افزاری آرپا (تولید کننده نرم افزار مالی، اداری، بازرگانی و فروشگاهی) تهیه شده است.
