بیمه حقوق چیست؟

اگر کارمند باشید چه دولتی و چه غیر دولتی زمانی که به فیش حقوقی خود توجه می کنید ، درمی یابید که هر ماه مبلغی به عنوان حق بیمه تأمین اجتماعی از حساب تان کسر می‌شود. اکنون این سوال برای شما بوجود می‌آید که این حق بیمه چیست و به چه دلایلی از حساب شما کسر می‌گردد؟ فرمول و مبنای محاسبه حق بیمه سازمان تامین اجتماعی چیست؟

پاسخ شما اینجاست ،ما در این مطلب تمامی نکاتی که مربوط به بیمه حقوق و دستمزد هستند را با ریز جزئیات به صورت دقیق برای تان بیان خواهیم کرد ، این مطلب توسط شرکت نرم افزاری آرپا تولید کننده نرم افزار حسابداری تهیه شده است و تا پایان با ما همراه باشید .

حق بیمه چیست؟

بیمه یا به عبارتی حق بیمه ، کلمه ای است که عموماً تمامی مردم و اشخاص شاغل به کار آن را می‌شناسند و با آن سر و کار دارند .

همچنین بیمه، از بخش های حائز اهمیت و مهم یک کسب و کار برای هر فرد می‌باشد . از سالیان پیش تا کنون افراد نسبت به پرداخت بیمه اقدام می‌کنند که بتوانند از مزایا و محاسن مربوط به آن که سازمان تأمین اجتماعی فراهم کرده بهره‌مند شوند. این مزایا شامل : استفاده از بیمه‌ های درمانی و پزشکی ، بیمه بیکاری و استفاده از حقوق دوران بازنشستگی…

بیمه از زمان های گذشته تا‌کنون ،به عنوان تعهدی مطمئن و پایدار میان افراد شناخته می شود ، که در آن فرد یا شرکت، مبلغ مشخصی تحت عنوان بیمه حقوق و دستمزد به شرکت بیمه می‌ پردازد تا در صورت وقوع هر اتفاق ناگوار یا شرایط خاص، شرکت بیمه هزینه‌های مختلف آن حادثه را تقبل کند. وجهی که فرد یا شرکت بیمه شده به سازمان بیمه کننده می‌پردازد ، حق بیمه گفته می‌شود.

حق بیمه به اشکال مختلف و به صورت وجوه گوناگونی قابل پرداخت می باشد. بر اساس استناد به ماده ۲۸ قانون تأمین اجتماعی، برای افراد شاغل به کار ، ۳۰ درصد از مجموع کل حقوق میبایست‌ به شرکت بیمه پرداخت شود که از این ۳۰ درصد ، ۲۳ درصد از آن را شرکت کارفرما پرداخت می کند و مابقی دیگر یعنی ۷ درصد باقی مانده از حقوق و دستمزد فرد شاغل کسر می‌شود.

از دیدگاه قانون کار ، کارفرما باید حق بیمه را در مهلت زمان معین شده پرداخت کند ؛ در صورتی کارفرما بنا به دلایل مختلف این مبلغ را پرداخت نکند ، مشمول پرداخت جریمه خواهد شد . برای پرداخت مبلغ حق بیمه، کارفرما باید نسخه‌ ای از فهرست حقوق، سهم خودش از حق بیمه مربوطه و سهم کارکنان را به اداره تأمین اجتماعی ارائه دهد.

کسر کردن حق بیمه نباید از حداقل حقوق کارگر که هر سال از سوی شورای عالی کار اعلام می‌شود کمتر و از حداکثر حقوق مبنای کسر حق بیمه که توسط شورای عالی تأمین اجتماعی اعلام می‌شود، بیشتر باشد.

لازم است نسبت به دانستن این نکته هم آگاه باشید که ، میزان حق بیمه بر مبنای مزد یا حقوق بیمه شده با رعایت بند ۵ ، ماده ۲ و ماده ۳۹ قانون تأمین اجتماعی و آیین ‌نامه اجرایی آن محاسبه می‌شود، در خصوص کارگاه‌ هایی که فاقد دستمزد مقطوع موضوع ماده ۳۵ قانون تأمین اجتماعی هستند، بر اساس مزد یا حقوق و مزایای دریافتی مشمول کسر حق بیمه و در خصوص کارگاه‌های مشمول دستمزد مقطوع طبق دستمزد مقطوع تعیین شده انجام می‌پذیرد و کارفرمایان کارگاه ‌های گفته شده که کارگر استخدامی دارند، موظف هستند صرف نظر از نوع قرارداد کار و ترتیب استخدام و نحوه پرداخت مزد یا حقوق صورت مزد و حقوق فوق‌العاده شغل و مزایای کارکنان خود را در تایم مشخص قانونی تعیین شده به سازمان ارسال و پرداخت کنند.

نکته مهم این است که بر اساس قانون بیمه بیکاری ، ۳ درصد به حق بیمه مشمولین قانون کار اضافه شده که این مبلغ بر عهده کارفرما است، عموماً در مشاغل سخت و زیان ‌آور نیز کارفرما موظف است نسبت به پرداخت ۴ درصد مستمری کارهای سخت و زیان‌آور علاوه بر حق بیمه و حسب مورد ، بیمه بیکاری است.

چه مواردی مشمول حق بیمه هستند ؟

از بین اقلامی که در لیست حقوق و دستمزد وجود دارند ، تمامی مزایای نقدی به جز موارد غیر مشمول اعلام شده توسط سازمان تأمین اجتماعی ، مشمول پرداخت حق بیمه هستند؛ اما حتماً لزومی ندارد که برای پرداخت حق بیمه مزایای غیرنقدی اقدامی صورت گیرد. مواردی که شامل پرداخت حق بیمه در لیست حقوق و دستمزد هستند، عبارت اند از :

۱_حقوق و کارمزد

۲_حق جذب

۳_فوق‌العاده‌ های ثابت در شغل

۴_فوق‌العاده مشاغل سخت و زیان آور

۵_فوق‌العاده اضافه کاری، شب کاری، تعطیل کاری و نوبت کاری

۶_دستمزد دریافتی بابت حضور در جلسات متعدد شغلی

۷_حقوق و دستمزد دریافتی جهت استفاده ‌نکردن از مرخصی استحقاقی

۸_دستمزد دریافتی بابت کار آموزی

۹_حق مسکن و بن کارگری و حق ایاب و ذهاب

۱۰_پاداش

۱۱_پاداش و مزایای ارزی

چه مواردی مشمول حق بیمه نمی شوند؟

موارد غیر مشمول حق بیمه عبارت اند از:

۱_حق اولاد و حق همسر

۲_حق عائله ‌مندی

۳_فوق‌العاده مأموریت یا مسافرت شغلی

۴_عیدی (در صورت پرداخت یک بار در سال)

۵_پاداش افزایش تولید

۶_پرداختی بابت سنوات شغلی (حین خدمت یا انتهای خدمت)

۷_کلیه مزایای غیرنقدی پرداختی

۸_کلیه وجوه پرداختی بابت جبران خسارت جسمی و یا معالجه

۹_پرداختی بابت خسارت اخراج

۱۰_حقوق بازنشستگی

۱۱_مستمری و مستمری وراث

همچنین بخوانید : اصول حسابداری چیست؟

بیمه حقوق چیست ؟

قبل از اینکه به مزایای مشمول بیمه حقوق بپردازیم ، در همین ابتدا به تعریف و تشریح بیمه حقوق می پردازیم. کلیه افرادی که بر اساس قرارداد مشخص و تابع نهادهای قانونی در شرکت، کارخانه و … به کار اشتغال دارند دارای بیمه هستند. برای بیمه کردن این افراد وجهی را کارفرما از حقوق و دستمزد کارکنان و کارگران خود کسر می کند و چون کارفرما هم بابت بیمه سهم دارد آن را هم افزوده می کند و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می کند. بر اساس قوانین و دستورالعمل ها، بیمه حقوق برای دستمزدی که کارگران دریافت می کنند ۳۰ درصد است که شامل خدمات مختلفی می شود.

بیمه حقوق بازنشستگی

محاسبه کردن بیمه حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران در زمان بازنشستگی و فراغت از کار ، با استناد و توجه به میزان حقوق دریافتی آن ها در دو سال آخر کاری مشخص می گردد. زمان پرداخت حق بیمه کارمندان و کارگران و همچنین مدت زمانی که شخص زیر نظر بیمه قرار دارد در میزان مستمری بازنشستگان تأثیر دارد .

لازم است بدانید‌ ، که یکی از شروط‌ پرداخت مستمری بازنشستگی توسط اداره بیمه به بازنشستگان پرداخت ۳۰ سال حق بیمه به صورت مستمر می باشد . با این حال اگر فرد به صورت کامل ۳۰ سال حق بیمه خود را پرداخت کرده باشد می تواند مستمری و مزایای بازنشستگی را دریافت نماید. ( آقایان در سن ۵۰ سالگی و خانم ها در سن ۴۵ سالگی )

به این‌ نکته مهم هم توجه داشته باشید، که اگر میزان پرداخت مستمری فرد قبل از زمان بازنشستگی کمتر از ۳۰ سال باشد به عنوان مثال ،۱۰ سال بیمه پرداخت کرده باشد، شیوه محاسبه مستمری این شخص به این صورت است که ، ده سی ام میانگین حقوق دو سال آخر شخص که لیست آن به سازمان بیمه ارسال شده است.

مهلت پرداخت حق بیمه توسط کارفرما

کلیه‌ی کارفرمایان موظف هستند تا آخرین روز ماه بعد لیست بیمه‌ی پرسنل، حق بیمه و بیمه بیکاری پرسنل خود را به اداره بیمه اعلام و نسبت به پرداخت به موقع مبلغ بیمه اقدام کنند. در شرایطی که کارفرما حتی یک روز دیرتر لیست بیمه خود را به اداره بیمه ارسال نماید، موظف است ،۱۰درصد از مبلغ حق بیمه مربوط به آن ماه را به عنوان جریمه پرداخت نماید . اگر کارفرما لیست بیمه خود را به موقع ارسال نماید اما مبلغ آن را پرداخت نکند باید به میزان 2 درصد از مبلغ حق بیمه آن ماه را به عنوان جریمه پرداخت نماید.

حق بیمه چگونه محاسبه می‌شود؟

نحوه محاسبه حق بیمه طبق حقوق نهایی هر فرد می باشد و مبلغ آن نسبت به هر فرد فرق دارد . در سال ۱۴۰۰ حق بیمه‌ی افراد را با توجه به موارد ذیل محاسبه می‌کنند :

(تعداد روزهای کارکرد × پایه حقوق روزانه) + حق مسکن + بن کارگری) × ۳۰ درصد

اگر مقدار حقوق و مزایای مشمول حق بیمه‌ی ماهانه را در ماه‌ های ۳۱ روزه، مبلغ ۳ میلیون و ۵۲۸ هزار تومان فرض بگیریم، جمع کل بیمه فرد ۱ میلیون و ۱۳۸ هزار تومان خواهد بود که سهم پرداختی کارگر حدوداً ۲۶۵ هزار تومان و سهم پرداختی کارفرما حدوداً ۸۷۲ هزار تومان خواهد بود.

بیمه حقوقی را با بیمه حقوق اشتباه نگیرید

بیمه حقوقی مبلغی می باشد، که به صورت ماهیانه و سالیانه توسط شخص به یک وکیل یا حقوقدان پرداخت می شود و در ازای این مبلغ، حقوقدان یا وکیل مشکلات و اختلافات فرد را پیگیری و حل و فصل می‌ نماید. در حقیقت با پرداخت بیمه حقوقی توسط فرد، حقوقدان ملزم به ارائه خدماتی می‌ باشد، که این خدمات عبارت ‌اند از :

دریافت و بررسی مدارک مورد نیاز و ارائه مشاوره حقوقی و راه های قانونی برطرف کردن مشکلات به متقاضی
بررسی شرایط و درخواست متقاضی و تنظیم قرارداد طبق شرایط قانونی ، همراه با طی نمودن مراحل قانونی و بین المللی
قبول نمودن وکالت متقاضی در دعاوی
بیمه حقوق مبلغی می باشد، که به صورت ماهیانه از حقوق افرادی که دارای بیمه هستند، کسر می شود.

مواردی که کارفرما می تواند از حقوق و دستمزد کارکنان برداشت و کسر کند :
کارفرما قادر است بر اساس قانون ، مالیات و حق بیمه را از حقوق و دستمزد کارمندان کسر نماید ،اگر دادگاه رأی بدهد، که کارفرما از حق بیمه صادر شده برداشت کند
در مواردی که کارمندان، وام گرفته باشند، کارفرما می تواند مبلغ مربوط به وام را از حقوق دریافتی کسر کند
اگر کارگر و یا کارمندان، دارای مسکن سازمانی باشند، کارفرما می تواند، حق اجاره بهای مسکن را از حقوق دریافتی کسر کند
اگر کارگر و یا کارمندان، دارای مسکن سازمانی باشند، کارفرما می تواند، حق اجاره بهای مسکن را از حقوق دریافتی کسر کند
در صورتی که کارگران از شرکت تعاونی اجناسی را دریافت کرده باشند، کارفرما می تواند مبلغ اجناس را از حقوق دریافتی کسر کند
در نهایت هر زمان که بر اساس اشتباه، وجهی اضافه بر حقوق و دستمزد به حساب کارگر واریز شده باشد، کارفرما می تواند مبلغ اضافه را از حقوق دریافتی کسر کند

مالیات حقوق چیست؟

مالیات بر حقوق ، همانند بیمه حقوق جزء کسورات قانونی به شمار می رود که کارفرما وظیفه دارد، آن‌ ها را از حقوق کارگران کسر کند، مقدار مالیات بر حقوق هر سال از طرف هیئت دولت تعیین می شود و پرداخت آن به وزارت اقتصاد و دارایی است، اما پرداخت بیمه حقوق به عهده تأمین اجتماعی می باشد. موارد مشمول بیمه حقوق و موارد مشمول مالیات در مواردی با هم اشتراک دارند و در بعضی موارد نیز با هم تفاوت‌ هایی هم دارند.

موارد مشمول مالیات حقوق چیست؟

در ادامه مقاله به منظور این که تفاوت های بین موارد مشمول بیمه حقوق و موارد مشمول مالیات حقوق را بهتر درک کنید به موارد مشمول مالیات هم می پردازیم ، این موارد از مجموعه دریافتی‌ هایی که یک کارگر دارد کم می شود که شامل موارد زیر هستند: